Avrupa Birliği üye ülkelerinden diplomatlar, kriz zamanlarında mülteci ve göçmenlerle ilgilenme görevini paylaşma konusunda anlaştılar.
Brüksel'de bir araya gelen AB büyükelçileri, İtalya'nın çekincelerini aşmayı başardılar ve AB liderlerinin Cuma günü İspanya'da yapacağı gayrı resmi zirve öncesinde Avrupa göç politikası reformuna ilişkin önemli bir metni imzaladılar.
AB'nin İspanya Başkanlığı tarafından açıklanan anlaşma, Üye Devletler ile Avrupa Parlamentosu arasındaki müzakerelerin temelini oluşturacak.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, anlaşmayı müzakerelerde ilerlemeyi sağlayacak “oyunun kurallarını değiştiren bir gelişme” olarak nitelendirdi.
Anlaşma neleri içeriyor?
“İltica ve Göç Paktı” olarak adlandırılan anlaşma, 2015-2016 mülteci krizinde olduğu gibi, bir AB ülkesine büyük miktarda göçmen akını durumunda Avrupa'nın tepkisini düzenlemek üzere tasarlandı.
Anlaşma, üye devletlere kriz zamanlarında sığınma ve göç politikalarını uyarlama olanağı sunuyor. Metin, sığınmacılara yönelik, “kitlesel” ve “istisnai” bir göçmen akını durumunda olağan prosedürlerden daha az koruyucu olan bir istisna sisteminin getirilmesini öngörüyor.
Anlaşma, AB'nin dış sınırlarındaki gözaltı sürelerini 40 haftaya kadar uzatıyor. Anlaşmaya göre, mülteci akını yüksek olan ülkeler, prosedürleri hızlandırabilecek ve diğer AB üyelerinden mültecilerin yeniden yerleştirilmesi veya maddi yardım alınması şeklinde dayanışma katkıları talep edebilecek.
Almanya ve İtalya'nın itirazları aşıldı
AB'nin üye ülkeler arasında mutabakata vardığı “İltica ve Göç Paktı”nın son kısmı olan bu metin, aylardır Almanya'nın insani gerekçelerle itirazlarına konu oluyordu. Eylül ayı sonunda yapılan İçişleri Bakanları toplantısında Berlin'den yeşil ışık alınması konusunda uzlaşmaya varıldı ancak İtalya daha sonra buna karşı çıktı.
Diplomatik kaynaklara göre İtalya, sivil toplum kuruluşlarının göçmenlerin kurtarılmasındaki rolüne itiraz etti. Roma, Berlin'i, Akdeniz'de bazıları Alman bayrağı altında faaliyet gösteren çok sayıda sivil toplum kurtarma kuruluşuna fon sağladığı için eleştirdi.
Geçen hafta İtalya Başbakanı Giorgia Meloni bu STK'lardan göçmenleri teknelerinin bayrak taşıdığı ülkelere çıkarmalarını istedi. Çarşamba günü varılan uzlaşma nihayet hem İtalya'nın hem de Almanya'nın desteğini aldı.
Diplomatik kaynaklara göre oylamada Avusturya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti çekimser kalırken, Polonya ve Macaristan aleyhte oy kullandı. Polonya daha önce anlaşmayı veto edeceğini açıklamıştı.