Kapsamlı yeni bir uluslararası çalışma, Grönland ve Antarktika buz tabakalarında 30 yıl öncesine göre üç kat daha fazla buzun kaybolduğunu ortaya çıkardı.
50 farklı uydu tahminini kullanan araştırma, dünyadaki tatlı su buzunun %99’unu içeren bu iki buz tabakasındaki erime oranının artık çok daha belirgin olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, erimenin hızlanmasının insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinden kaynaklandığına dikkat çekti.
Ortaya çıkan sonucun şaşırtıcı değil, rahatsız edici olduğunun altını çizen uzmanlar, araştırma sayesinde buzulların iklim değişikliğine ne kadar hızlı tepki verdiğini öğrendiklerini söyledi.
Üç teknikle incelendi
65’ten fazla bilim insanından oluşan bir ekip, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından finanse edilen araştırmalarda düzenli olarak buz tabakasının kaybını hesaplıyor. Yapılan son çalışma ile daha önce derlenen verilere üç yıllık veri daha eklendi.
Çalışmada, saha araştırması ve modelleme teknikleri ile uydu gözlemleri kullanılarak buz tabakasının erimesi üç farklı teknikle incelenmiştir.
Çalışma yazarları, yerçekimi ve buz yüksekliğindeki değişiklikleri kullanarak, ne kadar karın düştüğünü, ne kadar karın eridiğini, buzdağları patladığında ne kadar buzun kaybolduğunu ve su tarafından aşağıdan ne kadar buzun aşındığını ölçtüler.
Araştırmalar, buz tabakasının erimesinin hızlandığını açıkça göstermiştir. Earth System Science Data dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, son 10 yılda en hızlı yedi çökme meydana geldi. En çok erime 2019’da görüldü.
Bu iki buz tabakasının erimesi 1992’den 1996’ya kadar yılda 105 milyar ton iken, 2017’den 2020’ye kadar olan buz kütlesinin erimesi yılda 372 milyar tonu aştı. Bunun üçte ikisinden fazlası Grönland’da gerçekleşti.
Grönland’da kütle kaybı Antarktika’dan daha fazla
Grönland, 2017’den 2020’ye yılda ortalama 257 milyar ton eridi. Bu rakam, 2012’den 2016’ya kadar yılda sadece 213 milyar ton olarak gerçekleşti.
Antarktika ise 2017’den 2020’ye kadar yılda yaklaşık 115 milyar ton buz kaybetmeye devam etti.
Uzmanlara göre Görnland’daki kütle kaybı Antarktika’dakinden daha fazla olsa da Antarktika’da bazı tehlikeli bilinmeyenler var. Örneğin “Kıyamet Buzulu” olarak adlandırılan Thwaites Buzulu’nun davranışı yakından izleniyor.
Buz tabakasının erimesinin deniz seviyesine etkisi
Araştırmaya göre, dünya 1992’den bu yana iki buz tabakasından toplam 7,6 trilyon ton buz kaybetti. Bu rakamı biraz daha netleştirmek için, Amerika Birleşik Devletleri’nin tamamını yaklaşık bir metre suyla doldurmak veya Fransa’yı yaklaşık 15 metre batırmak için yeterli olarak tanımlanabilir.
Ancak okyanuslar çok büyük olduğu için, bu çökme 1992’den bu yana deniz seviyesinin yalnızca yaklaşık 21 milimetre yükselmesine neden oldu.
Çalışma, küresel deniz seviyesi yükselişi hızlanırken, Grönland ve Antarktika’da 1992’den bu yana kütle kaybına bağlı erimenin bu artışa katkısını artırdığını ortaya koydu.
Eriyen buz tabakaları daha önce deniz seviyesinin yükselmesine yüzde 5 katkıda bulundu, ancak şimdi bu oran beş kat artarak dörtte birinden fazla.
Deniz seviyesindeki yükselmenin geri kalanı, suyun ısınması ve buzulların erimesinden kaynaklanmaktadır.
Son yıllarda deniz seviyesi yılda yaklaşık 3 milimetre yükseldi, ancak uzmanlar bu artışın önümüzdeki yıllarda 4 ila 6 milimetre yükselebileceği ve sonuçlarının net bir şekilde hissedileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Yoruma kapalı.