[Ankara’nın iklim gündemi-7] İYİ Parti: Çevrede yap-bozcu politikalar son bulacak – Yeşil Gazete

Röportaj: Hilal KÖYLÜ

*

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener partisinin iklim hedeflerini açıkladığında tarihler Haziran 2021’i gösteriyordu. Hükümetin politikalarına bütünüyle zıt düşen açıklamalar icra eden Akşener, “İklim değişikliğini durdurmak” hedefini ortaya koyduğu için partisinin hangi politikalarla bu hedefi tutturacağı bir tek siyasette değil çevre ve iklim değişikliğiyle savaşım eden sivil cemiyet örgütlerinde de merak mevzusu oldu.

Akşener’in “iklim değişikliğini durdurma” hedefli çevre fiil planı; fosil yakıt desteklerini aşamalı olarak kaldırıp mahalli yönetimlere enerji planlaması yapmaları için yetki verilmesini, böylelikle dağıtım şirketlerinin maliyetlerinin şişmesinin engellenebileceğini öngörüyor.

Akşener’in atık yönetimi, döngüsel iktisat ve Yeşil Mutabakat’ın beraber düşünülmesini istemesi, böylelikle iş hayatına da ileti göndermesi gündemden asla düşmedi. Zira Türkiye, ihracatının yarıya yakınını AB ülkeleriyle yapıyor. İYİ Parti liderinin AB’deki döngüsel iktisat ve Yeşil Mutabakat düzenlemelerine atıfta bulunmasının iş dünyasının da ilgisini çekti.

Akşener’in açıklamış olduğu hedefler içinde en dikkat çekici olanı 2035’te elektrik üretimini, 2050’de ise ülkeyi sıfır karbonlu hale getirmek. 2035’te elektrik üretiminde emisyonları sıfırlamak, bugün lisans başvurusu icra eden tüm termik santrallerinin iptal edilmesi, inşa edilenlerin durdurulması anlamına geliyor. Bu da; eski santrallerin derhal kapatılması, kalanların ise aşamalı olarak kapatılmaya başlaması demek.

2050’de sıfır karbon hedefi de, 2035’ten ilkin ülkenin emisyonlarını minimum yarıya indirme gerekliliğini ortaya koyuyor. Bu da 3. köprü, 3. havalimanı, Osmangazi köprüsü, şehir içi otoyollar, enerji tüketimi merkezi olan AVM ve rezidansların sonu, ülke içinse sıfır enerjili evler, enerji verimliliği, yayalaştırma, toplu taşıma benzer biçimde sistemlerin geri dönüşü anlamını taşıyor.

İyi Parti, Akşener’in kamuoyuna duyurduğu fiil planı üstündeki çalışmalarını sürdürüyor. Partide Tabiat ve Çevre Politikaları Başkanlığı icra eden Arzu Önşen bu çalışmaların en yakın takip edeni ve içinde olan isim. Parti yönetiminde meydana getirilen kimi değişikliklerden sonrasında Tabiat ve Çevre Politikaları Başkanlığı’nın, Gençlik Politikaları Başkanlığı altında tekrardan yapılandırılması öngörüldü. Bu süreçte Arzu Önşen, partinin Genel İdare Kurulu üyeliği görevini üstlendi.

Arzu Önşen.

Önşen, İyi Parti’nin çevre ve iklim alanında ne yapmak istediği hakkında Yeşil Gazete’nin sorularını cevapladı:

‘Adamına nazaran çevre politikası olmaz’

Hilal Köylü: Türkiye’nin çevre ve iklim alanındaki doğrusu, hatası nedir?

Arzu Önşen: Türkiye’de “yap-bozcu” politikaların uygulanması iklim ve çevre alanında da büyük yanlışların ortaya çıkmasına niçin oluyor. Bu yanlıştan kurtulmanın de tek yolu var. Tabiat ve çevre politikaları politika üstü olmalı. Şahıslara, şirketlere, “adamına nazaran” politikalar belirlenip de olmazlar oldurulmaya çalışılmaz.

Paris İklim Anlaşması’nı incelediğinizde sürdürülebilir kalkınma için temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önerildiğini görüyoruz. Kısaca antak kalma; güneş, rüzgar, biyokütle, jeotermal, dalga enerjisi benzer biçimde ülkelerin coğrafi yapısına uygun tercihlerin hayata geçirilmesini söylüyor. Biz ne yapıyoruz? Artvin başta olmak suretiyle Karadeniz’de gördüğümüz her suyun üstüne HES’ler kuruyoruz. Bunu yaparken vatandaşın gereksinimlerini, bölgenin faunasının, endemik türlerin korunmasını dikkate almıyoruz. Suyun yok almasına niçin oluyoruz. Eleştirdiğimizde “Bu yenilenebilir enerji türlerinden biri” yanıtını alıyoruz. Benmerkezci zihniyetle uğraşmanın en zor tarafı da burada başlıyor.

Solar enerji sistemlerine bakalım. Tarımdan para kazanamayan üreticiler oldukça verimli tarlalarına solar enerji panelleri kuruyor. Devlet sürdürülebilir besin güvenliğini dikkate ülkenin besin güvenliği problemi oluşmaya başlıyor.

Yüzlerce örnek verebiliriz. Altın madenciliğinde hepimiz siyanürü konuşuyor. Fazlaca mühim fakat daha önemlisi altın madenlerinin günlük kullandığı su miktarı. Yeraltı su kaynaklarının vahşice kullanıldığına dikkat çekmek isterim.

Çevre politikalarında gerçekçi de olmak gerekiyor. Denetim ve denetim sistemlerinin uygulanması, ceza sistemlerinin işletilmesi ve hukuki olarak yeni kanunların hazırlanması da gerekiyor.

‘Çevre, İklim Değişikliği ve Su Bakanlığı kuracağız’

İktidara geldiğinizde ilk 100 günde hangi politikaları hayata geçireceksiniz?

Ilkin bir hasar tespit emek harcaması yapacağız. Çevre ve iklim alanındaki tüm “yap-bozcu” politikalara son verip, bu alandaki devlet ciddiyetini ortaya koyacağız.

Altın madenciliğinden atık yönetimine, su kaynaklarımızdan endemik değerlerimize kadar adı oldukça havalı fakat içi boş olan, herhangi bir bilimselliğe dayanmayan yapılanmaların benim tabirimle üstü kapalı rant araçlarını tekrardan düzenlememiz gerekiyor.

Mesela, Çevre Ajansı ne iş yapar? Çevre ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bürokratlarının görevlendirildiği de değerlendirilirse bakanlığın yapamadığı hangi işi yapmak için kurulmuştur? İncelediğinizde görmüş olacaksınız ki; “Sıfır Atık Projesi” kapsamında bu kurumun kurulması bile milyonlarca liranın şirketlere akmasına zemin hazırlamıştır.

Anlamakta zorlandığım bir başka mevzu; Çevre, Şehircilik Bakanlığı’nın ismine -İklim Değişikliği-nin eklenmesi olmuştur. Kavramsal olarak -çevre ve iklim değişikliği- ile ortaya konan mücadeleyi, -şehircilik- kısmının denetlemesi gerekiyor. Hem uygulayıcı hem denetleyici olunca neticeleri görüyoruz. Marmara’da müsilaj kovalarla temizlenmeye çalışılıyor. Yanan ormanlarımızın yerine nur topu benzer biçimde tesislerimiz oluyor. Trabzon’da Uzun Göl’ün adı kalıyor. Bu da yetmiyor -turistler sevdi- diye ormanlar kesilip suni uzun göller türüyor. Tüm dünya su güvenliğini konuşurken hepimiz olanı da yok etmeye devam ediyoruz.

İktidarımızda bakanlığın tekrardan yapılanması kaçınılmaz oluyor. Çevre, İklim Değişikliği ve Su Bakanlığı olarak.

Paris İklim Anlaşması’nı hayata geçireceğimiz siyasal parti tüzüğümüzde içeriyor. Bu taahhüde siyasal parti tüzüğünde yer veren tek partiyiz. 2035 için sıfır emisyonlu elektrik üretimi, 2050 için de net sıfır emisyon hedefi koyduğumuzu açıkladık.

Zelzele riski olan ülkede nükleer santral olmaz’

Akkuyu Nükleer Santrali’nin inşasına devam edecek misiniz?

Nükleer enerji santrallerinin atıklarını dikkate alınca pek de temiz enerji olmuyor aslına bakarsak. Dünya bu enerji sistemini senelerce kullandı ve neticelerini görmüş oldu. Dünya tarihinde yaşanmış olan altı büyük kazaya dikkatimizi verirsek zelzele riski olan ülkelerde niçin nükleer santral olmaz anlıyoruz.

Orman yangınlarıyla iyi mi savaşım edeceksiniz?

Yaşadığımız iklim krizi ve ısı artışlarının orman yangınlarını tetiklediği gerçeğinden hareketle önleyici tedbirlere ağırlık verilmesi mevzusunda çalışıyoruz. 101 eleştiri gün olarak belirlediğimiz tarihler içinde yangınlarda artış olduğu gerçeği dikkatte alınarak bu dönemlerde güvenlik tedbirlerinin arttırılması icap ettiğini belirtiyoruz. Vatandaşların yangınlar mevzusunda bilinçlendirilmesi, mevcud genelgelerde yazdığı benzer biçimde (uygulanmıyor maalesef) belirli aralıklarla eğitim verilmesi mevzusunda emek harcamalar yapıyoruz.

Ormanlık alanlarda naturel barikatların oluşturulması mevzusunda orman mühendisleriyle mevcud ekosisteme uygun alanların iyi mi oluşturulabileceği mevzusunda bilimsel emek harcamalar yapıyoruz. Bunların yanı sıra tayyare ve helikopter filolarının artırılması başta olmak suretiyle yangın söndürme yollarını anlatmaya bile gerek görmüyorum. Onlar eğer olmazsa olmaz aslına bakarsanız.

‘Gerçekçi ÇED raporlarına gerekseme var’

Ormanların ve ziraat alanlarının madenlere açılmasını iyi mi engelleyeceksiniz?

Tüm ülkenin yüzde 42’sine maden ruhsatı verildi. Bunun adı talandır. Madencilik teamüllerinde yerin altında olan yerin üstünde olandan daha kıymetli ise çıkarmaya değerdir. Bizim vatanımızda maalesef bu teamül işlemiyor. Ormanları, ziraat alanlarını, su kaynaklarını, yok etmek pahasına “kopyala-yapıştır” sistemiyle alınan ÇED raporlarıyla her yer ruhsatlandırılıyor. Düşünebiliyor musunuz, Tunceli’de Munzur dağlarının neredeyse tamamına altın madeni aramak için ruhsat verildi.

Doğal ki madenciliğe karşı değiliz. Ülkemizin kalkınması için madenlere de gerekseme var. Madenciliğin internasyonal standartlarda ve gerçekçi ÇED raporları dikkate alınarak yapılması icap ettiğini savunuyoruz.

Mecburi “Hayvan Iyelik Belgesi”

Yasaklı ırk olarak tanım edilen hayvanların rehabilite edilip tekrardan sahiplendirilmesi, hayvan cinayetlerinde ya da fena işlem durumlarında cezaların ağırlaştırılması, barınaklarda gönüllüler ve sivil toplumla beraber çalışılması benzer biçimde mevcut yasayı reforme edecek bir planınız var mı?

Bugün insan haklarının dahi tartışılır olduğu vatanımızda hayvanların, bitkilerin haklarını korumaya çalışmak, bazılarına oldukça yabancı bir mevzu olabilir. Sadece kanun koyucunun görevi, bir tek insanı bugünkü tehlikelerden korumak değil, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya da bırakmaktır. Bu anlamda, hayvanlar dünyanın olmazsa olmaz zenginliklerindendir. Tabiatın bir tüm olarak yaşaması, ekolojik dengenin korunması, insanoğlu kadar bu dünyayı beraber paylaştığımız öteki canlıların da temel hakkıdır.

İYİ Parti olarak 5199 sayılı kanunun isminden adım atmak suretiyle kısaca Hayvan Koruma Kanunu değil Hayvan Hakları Kanunu olarak oldukca kapsamlı bir kanun tasarısı hazırladık ve bunu -beyaz sayfamız- diye anlattık. Günümüz şartları ve gerçeklerine uygun olarak hazırlamış olduğumuz bu kanun taslağında “yasaklı ırk” terimini “ruhsata doğal ırklar” olarak tanımladık. Kısaca bu fizyolojik gücü istismara açık köpek ırklarına bakmaya talip olan kişilerin profilini ve yapılması gerekenleri de net olarak tanımladık. Irklarından dolayı köpeklerin ölüme mahkum edilmesini yaşam hakkına saygısızlık ve hücum olarak kabul ediyoruz.

Irkları ayırmaksızın hayvan sahibi olan her insanın “Hayvan Iyelik Belgesi” alması icap ettiğini ve bakımından görevli oldukları hayvanları üstlerine kayıt ettirmesini de söylüyoruz.  Bu sistemin evcil hayvanların terk edilmesini zorlaştıracağını da biliyoruz.

Çöp ithalatını sürdürecek misiniz? 

Hayır sürdürmeyeceğiz. Çöpün bir kıymet bulunduğunu vatandaşımıza doğru anlatarak ve uygun kanunların çıkmasını sağlayarak çöp ithalatına son vereceğiz. Kaynağında, kısaca evlerimizde atığın doğru depolanmasını sağlayacağız. Avrupa’nın çöpünün peşine düşeceğimize, 85 milyonun çöpünü dönüştürmeyi hedefliyoruz.

Kanal İstanbul ile ilgili partinizin tavrı nedir?

Kanal İstanbul’un başından beri karşısındayız. Yaptırmayacağız. 16 milyon nüfusu olan İstanbul’un 20 milyona çıkması icap ettiğini savunanları anlamadığımız benzer biçimde zelzele riskini hiçe sayan, bilimi hiçe sayan bu ısrarı da anlamıyoruz.

Yoruma kapalı.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku

Gizlilik ve Çerez Politikası